Vitamin C (acid ascorbic)
Vai trò của vitamin C
Vitamin C tham gia nhiều quá trình chuyển hóa quan trọng. Trong quá trình oxy hóa khử, vitamin C có vai trò như một chất vận chuyển H+.
Vitamin C còn kích thích tạo collagen của mô liên kết, sụn, xương, răng, mạch máu. Vì thế khi thiếu vitamin C, các triệu chứng thường biểu hiện ở các tổ chức liên kết và xương. Như xuất huyết dưới da, chảy máu chân răng, đau mỏi xương khớp.
Vitamin C kích thích hoạt động của các tuyến thượng thận, tuyến yên, hoàng thể, cơ quan tạo máu.
Do đó, vai trò của vitamin C liên quan tới chức phận của các cơ quan này như kích thích sự phát triển ở trẻ em, phục hồi sức khỏe, vết thương mau lành, tăng sức bền mao mạch, tăng khả năng lao động, sự dẻo dai và tăng sức đề kháng.
Chảy máu cam ở trẻ nhỏ cũng liên quan rất nhiều tới thiếu vitamin C.
Vitamin C có ảnh hưởng tới hoạt động của một số men như: arginase, B-amynase (tụy), estease, Catalase (gan), hexokinase. Khi thiếu vitamin C hoạt tính của những enzym trên giảm.
Đọc thêm: Wikipedia – Vitamin C
Nhu cầu vitamin C
Vitamin C không có khả năng dự trữ trong cơ thể cho nên nó cần được cung cấp hằng ngày. Theo nhu cầu đề nghị của viện Dinh dưỡng, trẻ em dưới 5 tuổi cần mỗi ngày 40mg vitamin C, trẻ em 6 – 15 tuổi cần 55 – 100mg/ngày, người lớn cần 100mg/ngày.
Trong khẩu phần, phụ nữ có thai cộng thêm 10mg/ngày, cho con bú cộng thêm 40mg/ngày, người bị nhiễm khuẩn thì nhu cầu vitamin C cũng cần được tăng lên.
Cần chú ý rằng, vitamin C rất dễ mất mát trong quá trình bảo quản và chế biến nên khi xây dựng thực đơn cần chú ý cộng thêm tỷ lệ hao hụt dự tính trong thực tế.
Ngoài ra, người bị nhiễm khuẩn hoặc làm việc trong môi trường độc hại nên tăng lượng vitamin C để hỗ trợ sức đề kháng. Do vitamin C rất dễ bị phân hủy bởi nhiệt, ánh sáng và kim loại nặng (Fe, Cu), nên khi chế biến thực phẩm cần lưu ý bổ sung thêm lượng hao hụt dự kiến.
Đọc thêm: Dinh dưỡng người cao tuổi
Nguồn cung cấp vitamin C
Trong tự nhiên, vitamin C có nhiều trong rau quả như rau ngót, cần tây, rau day… trong các loại quả như bưởi, nhãn, đu đủ, cam chanh… Nhưng hàm lượng vitamin thường phân phối không đều: ở lá nhiều hơn ở cuống và thân.
Trong cùng một loại quả thì hàm lượng vitamin C thay đổi tuỳ theo độ chín, điều kiện chiếu sáng. Thường những loại quả trồng ở chỗ đầy đủ ánh sáng thì lượng vitamin C cao hơn.
Vì những tính chất trên nên vitamin C rất dễ mất trong quá trình bảo quản và chế biến. Do đó, người ta dùng vitamin C làm chỉ điểm để đánh giá quá trình bảo quản, chế biến và xác định rau quả còn tươi hay không. Quy định rau quả còn tươi khi hàm lượng vitamin C tối thiểu bằng 50% so với lý thuyết.
Hấp thu vitamin C
Vitamin C được hấp thụ ở ruột non nhờ cơ chế vận chuyển tích cực qua màng tế bào. Nhờ đó Vitamin C không chỉ giúp duy trì hệ miễn dịch khỏe mạnh mà còn ngăn ngừa nhiều bệnh lý.
Đọc thêm: Thiếu máu dinh dưỡng
Đọc thêm:
